Financiële begroting

Overzicht van baten en lasten

Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd

Voor het opstellen van de financiële begroting hebben wij de volgende uitgangspunten gehanteerd:

  • De baten van belastingen en heffingen zijn voor 2026, waar mogelijk geïndexeerd met het percentage CPI (consumentenprijs index) van 2,6%.
  • De loonsom wordt begroot volgens de CAO-gemeenten 2025-2027.
  • Overige indexaties (subsidies e.d.) 2,6%.

Wij werken in onze kostenraming niet met algemene indexen. Er is voor het betreffende begrotingsjaar (in dit geval 2026) zo reëel mogelijk geraamd. Dit prijsniveau houden we constant in de meerjarenraming. Hiermee sluiten wij aan bij de methodiek die we hanteren bij het ramen van de algemene uitkering ("constante prijzen").

Totaaloverzicht per programma

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Totaaloverzicht per programma

De begrote baten en lasten zijn als volgt over de diverse programma's verdeeld. De financiële analyses zijn per programma opgenomen in de beleidsbegroting.

Programmaplan begroting 2026
x € 1.000 Baten Lasten Saldo
0 Bestuur en ondersteuning 1.388 5.000 -3.612
1 Veiligheid 10 2.906 -2.896
2 Verkeer en vervoer 264 6.619 -6.354
3 Economie 366 628 -262
4 Onderwijs 592 3.681 -3.089
5 Sport, cultuur en recreatie 669 7.167 -6.498
6 Sociaal domein 13.335 45.767 -32.432
7 Volksgezondheid en milieu 8.170 9.610 -1.441
8 Bouwen, wonen en Gronden (VHROSV) 1.664 3.132 -1.468
Algemene dekkingsmiddelen 75.381 972 74.409
Overhead 35 16.035 -16.000
Resultaat voor bestemming 101.874 101.517 357
0 Bestuur en ondersteuning 0 0 0
1 Veiligheid 0 0 0
2 Verkeer en vervoer 0 0 0
3 Economie 0 220 -220
4 Onderwijs 0 0 0
5 Sport, cultuur en recreatie 177 0 177
6 Sociaal domein 0 30 -30
7 Volksgezondheid en milieu 0 0 0
8 Bouwen, wonen en gronden 274 0 274
Totaal mutaties reserves 451 250 201
Resultaat na bestemming 102.325 101.767 558

Totaaloverzicht baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Totaaloverzicht baten en lasten
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 99.439 107.401 101.517 100.963 99.162 98.638
Baten 104.817 106.074 101.874 102.102 99.134 100.196
Saldo voor bestemming 5.378 -1.327 357 1.139 -28 1.558
Mutaties reserves
Lasten 4.952 456 250 250 250 250
Baten 5.077 1.078 451 413 177 177
Saldo na bestemming 5.503 -706 558 1.302 -101 1.485

Programma 0 - Bestuur en ondersteuning

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 0 - Bestuur en ondersteuning
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 23.088 23.697 22.007 21.474 21.199 20.906
Baten 75.358 75.929 76.804 76.605 75.262 76.100
Saldo voor bestemming 52.270 52.232 54.796 55.131 54.064 55.194
Mutaties reserves
Lasten 3.212 63 - - - -
Baten 2.930 363 - - - -
Saldo na bestemming 51.989 52.532 54.796 55.131 54.064 55.194

Programma 1 - Veiligheid

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 1 - Veiligheid
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 2.516 2.772 2.906 2.906 2.906 2.906
Baten 8 10 10 10 10 10
Saldo voor bestemming -2.508 -2.762 -2.896 -2.896 -2.896 -2.896
Mutaties reserves - - - - - -
Lasten - - - - - -
Baten - - - - - -
Saldo na bestemming -2.508 -2.762 -2.896 -2.896 -2.896 -2.896

Programma 2 - Verkeer en vervoer

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 2 - Verkeer en vervoer
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 6.799 6.678 6.619 6.303 5.919 5.953
Baten 295 258 264 264 264 264
Saldo voor bestemming -6.504 -6.419 -6.354 -6.038 -5.654 -5.688
Mutaties reserves
Lasten - - - - - -
Baten 1.033 - - - - -
Saldo na bestemming -5.471 -6.419 -6.354 -6.038 -5.654 -5.688

Programma 3 - Economie

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 3 - Economie
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 740 838 628 734 491 478
Baten 654 486 366 472 147 241
Saldo voor bestemming -86 -352 -262 -262 -344 -237
Mutaties reserves
Lasten 278 220 220 220 220 220
Baten - - - - - -
Saldo na bestemming -365 -572 -482 -482 -564 -457

Programma 4 - Onderwijs

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 4 - Onderwijs
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 3.651 3.790 3.681 3.773 4.259 4.273
Baten 620 812 592 592 592 592
Saldo voor bestemming -3.031 -2.978 -3.089 -3.181 -3.667 -3.681
Mutaties reserves
Lasten - - - - - -
Baten - - - - - -
Saldo na bestemming -3.031 -2.978 -3.089 -3.181 -3.667 -3.681

Programma 5 - Sport, cultuur en recreatie

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 5 - Sport, cultuur en recreatie
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 7.659 7.006 7.167 6.977 6.680 6.667
Baten 1.396 811 669 669 669 669
Saldo voor bestemming -6.262 -6.196 -6.498 -6.307 -6.011 -5.998
Mutaties reserves
Lasten - 143 - - - -
Baten 450 427 177 373 177 177
Saldo na bestemming -5.812 -5.912 -6.321 -5.934 -5.834 -5.821

Programma 6 - Sociaal domein

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 6 - Sociaal domein
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 42.837 46.012 45.767 45.755 45.675 45.685
Baten 15.712 13.680 13.335 13.155 13.155 13.155
Saldo voor bestemming -27.125 -32.332 -32.432 -32.600 -32.519 -32.529
Mutaties reserves
Lasten 1.030 30 30 30 30 30
Baten 308 80 - - - -
Saldo na bestemming -27.847 -32.282 -32.462 -32.630 -32.549 -32.559

Programma 7 - Volksgezondheid

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 7 - Volksgezondheid
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 10.061 14.384 9.610 9.526 9.543 9.584
Baten 8.497 12.927 8.170 8.113 8.163 8.220
Saldo voor bestemming -1.564 -1.456 -1.441 -1.413 -1.380 -1.364
Mutaties reserves
Lasten - - - - - -
Baten 325 - - - - -
Saldo na bestemming -1.239 -1.456 -1.441 -1.413 -1.380 -1.364

Programma 8 - Bouwen, wonen en gronden

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Programma 8 - Bouwen, wonen en gronden
Exploitatie
x € 1.000 Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Lasten 2.089 2.226 3.132 3.515 2.490 2.186
Baten 2.276 1.160 1.664 2.220 871 943
Saldo voor bestemming 187 -1.066 -1.468 -1.295 -1.620 -1.243
Mutaties reserves
Lasten 431 - - - - -
Baten 31 207 274 40 - -
Saldo na bestemming -214 -859 -1.194 -1.255 -1.620 -1.243

Incidentele baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten - Incidentele baten en lasten
Incidentele baten en lasten
x €1.000 Progr. Realisatie 2024 Begr. 2025 (incl wijz) Begr. 2026 MJB 2027 MJB 2028 MJB 2029
Baten
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 3 147 122 80 231 -94 -
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 8 891 698 993 1.548 199 271
Verkoop grond 0 660 30 30 30 30 30
Oekraïne baten div 5.103 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000
Onttrekkingen aan de reserves
Totaal onttrekkingen aan reserves 4.900 901 274 236 - -
Totaal incidentele baten 11.701 4.750 4.377 5.045 3.135 3.301
Lasten
Fysieke bedrijfsinfrastructuur 3 171 277 221 372 154 141
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 8 358 556 1.022 1.448 717 413
Aankoop Grond 0 152 - - - - -
Oekraïne lasten div 2.557 2.800 3.000 3.000 3.000 3.000
Dotaties in de reserves:
Totaal stortingen in reserves 4.702 206 - - - -
Totaal incidentele lasten 7.939 3.839 4.243 4.820 3.871 3.554
Totaal incidenteel resultaat 3.762 911 134 226 -736 -252

Toelichting Incidentele baten en lasten

Voor het bepalen van het structureel evenwicht van de begroting is het van belang om te weten wanneer uitgaven als structureel of als incidenteel worden beschouwd. Omdat de gemeente structurele taken uitvoert, zijn structurele baten en lasten de regel. Incidentele baten en lasten zijn de uitzondering.
Deze uitzonderingen van incidentele baten en lasten worden volledig opgenomen in het verplichte overzicht van incidentele baten en lasten. Zowel in de begroting en de meerjarenraming als in de jaarrekening.

Bij het bepalen of een post als incidenteel aangemerkt kan worden, dienen de uitgangspunten van het BBV gehanteerd en toegelicht te worden. In de toelichting moet daarom tenminste het volgende zijn opgenomen:

  • Waarom deze begrotingspost naar de aard van de raming als incidenteel aangemerkt is.
  • De duur waarvoor de begrotingspost geraamd is, waarbij er sprake moet zijn van een duidelijke en onvoorwaardelijke einddatum.

Resultaat grondexploitatie
Mutaties grondexploitaties zijn naar de aard van de raming incidenteel. Het totaal van de lasten en het totaal van de baten grondexploitatie dient in het overzicht van incidentele baten en lasten opgenomen te worden.  Betreft het verwachte resultaat op grondexploitatie plus een dekking voor de rente van de kapitaalverstrekking en de dekking voor de gemaakte uren ontwikkeling, projecten, uitvoering en beheer.

Normvergoeding en lasten opvang Oekraïne
Vanwege de nog onbekend looptijd van de normvergoeding worden de lasten en baten voor de opvang van de Oekraïners als incidenteel aangemerkt.

Reserves

Reserve ruimtelijke plannen
Er wordt € 274.000 onttrokken aan de reserve ruimtelijke plannen zoals besloten in de perspectiefbrief 2025. Hiervan wordt € 194.000 geraamd voor implementatie omgevingswet en € 80.000 voor de nieuwe nota omgevingskwaliteit.

Uiteenzetting financiële positie

Balans

Terug naar navigatie - Uiteenzetting financiële positie - Balans
Balans ontwikkeling
x €1.000
Activa 31-12-2024 31-12-2025 31-12-2026 31-12-2027 31-12-2028 31-12-2029
Vaste activa
Immateriële vaste activa 989 943 779 754 709 642
Materiële vaste activa 68.728 79.434 96.918 114.240 122.782 128.687
Financiële vaste activa 2.723 2.723 2.723 2.723 2.723 2.723
Totaal vaste activa 72.440 83.101 100.420 117.717 126.214 132.052
Vlottende activa
Voorraden 973 973 973 973 973 973
Uitzettingen <1 jr 31.426 14.088 7.062 7.062 7.062 7.062
Liquide middelen 557 557 557 557 557 557
Overlopende activa 10.118 10.118 10.118 10.118 10.118 10.118
Totaal vlottende activa 43.074 25.735 18.710 18.710 18.710 18.710
Totaal activa 115.514 108.836 119.130 136.427 144.924 150.762
Passiva 31-12-2024 31-12-2025 31-12-2026 31-12-2027 31-12-2028 31-12-2029
Vaste passiva
Eigen vermogen 50.692 49.365 49.722 50.861 50.833 52.391
Voorzieningen 9.940 8.501 8.818 9.187 5.567 5.427
Vaste schulden 29.200 25.400 35.000 46.850 57.950 58.800
Totaal vaste passiva 89.832 83.266 93.539 106.897 114.350 116.618
Vlottende passiva
Netto vlottende schulden 4.996 4.885 4.905 8.845 9.890 13.458
Overlopende passiva 20.685 20.685 20.685 20.685 20.685 20.685
Totaal vlottende passiva 25.682 25.570 25.591 29.530 30.575 34.144
Totaal passiva 115.513 108.836 119.130 136.427 144.924 150.762

EMU-Saldo

Terug naar navigatie - Uiteenzetting financiële positie - EMU-Saldo

De begroting is opgesteld in overeenstemming met een stelsel van baten en lasten.

Het EMU-saldo gaat niet uit van baten en lasten, maar gaat uit van ontvangsten en uitgaven van de gemeente, berekend op transactiebasis en overeenkomstig de voorschriften van het Europese systeem van nationale en regionale rekeningen in de Europese Unie.

Als gevolg van Europese regelgeving mogen EU-lidstaten een begrotingstekort (EMU-saldo) hebben van maximaal 3% van het bruto binnenlands product (BBP). Aan dit maximale tekort van 3% hebben, naast de Rijksoverheid, ook de decentrale overheden een aandeel. De EMU-systematiek werkt op een andere manier dan het baten- en lastenstelsel dat de gemeenten hanteren. Investeringen tellen bijvoorbeeld niet mee in het stelsel van baten en lasten, daarbij wordt uitgegaan van de kapitaallasten van de investeringen. Investeringen in een jaar tellen echter wel volledig mee in het EMU-saldo. Bij een sluitende begroting kan een gemeente daardoor toch een negatief EMU-saldo hebben. Het begrote EMU-saldo van onze gemeente voor 2026 komt uit op € 15,7 miljoen negatief, wat betekent dat in EMU-termen de uitgaven groter zijn dan de inkomsten. Dit wordt vooral veroorzaakt door grote geplande investeringen.

Het jaarlijkse aandeel in het EMU-saldo van de decentrale overheden is gesteld op 0,4%. Er is geen onderverdeling naar gemeenten, provincies en waterschappen vastgesteld. Het aandeel in het EMU-tekort betreft een inspanningsverplichting, er staat momenteel geen sanctie op een eventuele overschrijding van het toegestane EMU-tekort.

Berekend EMU-saldo
x € 1.000 2024 2025 2026 2027 2028 2029
1 (+) Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c). 5.378 -1.327 357 1.139 -28 1.558
2 (-) Mutatie (im)materiële vaste activa 9.438 10.661 17.319 17.297 8.497 5.838
3 (+) Mutatie voorzieningen -1.014 -1.438 316 369 -3.620 -139
4 (-) Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie) 1.078 - - - - -
6 (-) Verwachte boekwinst/verlies bij de verkoop van financiële vaste activa en (im)materiële vaste activa, alsmede de afwaardering van financiële vaste activa - - - - - -
Berekend EMU-saldo -6.152 -13.426 -16.646 -15.789 -12.145 -4.419

Reserves

Terug naar navigatie - Uiteenzetting financiële positie - Reserves
Reserves
x € 1.000 31-12-2024 31-12-2025 af bij 31-12-2026 31-12-2027 31-12-2028 31-12-2029
Algemene reserve prog
Buffer 0 7.500 7.500 - - 7.500 7.500 7.500 7.500
Vrij besteedbaar 0 21.552 20.403 - 558 20.961 22.262 22.162 23.647
Totaal algemene reserve 29.052 27.903 - 558 28.461 29.762 29.662 31.147
Kapitaallasten dekkingreserves
Verduurzaming gemeentelijke gebouwen 0 3.000 3.000 - - 3.000 3.000 3.000 3.000
Werkplek van de toekomst 0 335 398 - - 398 398 398 398
Projecten 0 10.000 10.000 - - 10.000 10.000 10.000 10.000
Totaal kapitaallasten dekkingreserves 13.335 13.398 - - 13.398 13.398 13.398 13.398
Bestemmingsreserves
Organisatiedoelstellingenfonds 0 257 257 - - 257 257 257 257
Opvang en begeleiding ontheemden 0 4.172 4.172 - - 4.172 4.172 4.172 4.172
Recreatie en toerisme 3 644 580 -177 220 623 470 513 556
Verbouw dorpshuizen 6 158 188 - 30 218 248 278 308
Energietransitie 7 595 595 - - 595 595 595 595
Duurzaamheid 7 1.433 1.433 - - 1.433 1.433 1.433 1.433
Komplannen (va 25: Ruimtelijke plannen) 8 747 - - - - - - -
Invoering omgevingswet (van25: Ruimtelijke plannen) 8 299 - - - - - - -
Ruimtelijke plannen 8 - 839 -274 - 565 525 525 525
Totaal bestemmingsreserves 8.305 8.064 -451 250 7.863 7.700 7.773 7.846
Totaal reserves 50.692 49.365 -451 808 49.722 50.860 50.833 52.391

Structurele reserve onttrekkingen en stortingen

Terug naar navigatie - Uiteenzetting financiële positie - Structurele reserve onttrekkingen en stortingen

In principe zijn mutaties in reserves incidenteel tenzij er redenen zijn om deze structureel te ramen. In de onderstaande tabel worden de geraamde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves weergegeven.

Structurele reserve mutaties
x €1.000
Progr. 2025 2026 2027 2028 2029
Onttrekkingen
Recreatie en toerisme 5 177 177 177 177 177
Totaal onttrekkingen aan de structurele reserves: 177 177 177 177 177
Stortingen
Economie 3 220 220 220 220 220
Sociaal domein 6 30 30 30 30 30
Totaal stortingen in de structurele reserves: 250 250 250 250 250
Totaal structurele reserve mutaties -73 -73 -73 -73 -73

Voorzieningen

Terug naar navigatie - Uiteenzetting financiële positie - Voorzieningen

 

 

Voorzieningen
x € 1.000 31-12-2024 1-1-2025 31-12-2025 Stortingen Besteding 31-12-2026 31-12-2027 31-12-2028 31-12-2029
Voorziening wethouderspensioenen 3.815 3.815 3.674 38 -183 3.529 3.377 - -
Voorziening strategisch personeelsplan (SPP) 50 50 - - - - - - -
Voorziening verlofsparen 79 79 139 80 - 219 319 439 439
Voorziening beheersplan kunstwerken 1.400 1.400 179 1.000 -915 264 601 255 51
Voorziening onderhoud gebouwen 704 704 298 693 -658 333 264 232 304
Voorziening begraafrechten 679 679 726 120 -81 765 796 819 834
Voorziening nog uit te voeren werken 157 157 157 - - 157 157 157 157
Voorziening Riolering 3.001 3.001 3.328 223 - 3.551 3.671 3.664 3.642
Voorziening btw bcf 2019-2022 53 53 - - - - - - -
Totaal voorzieningen 9.940 9.940 8.501 2.153 -1.837 8.818 9.187 5.567 5.427